1. Teorîya ku dibêje karîgeh(qozmoz) ji teqîna xaleke pir tîr û germ ve ava bûye.ew xala ku vejenek gewre li xwe komkiribû piştî teqîya gelek berhemên teqînê derketin holê ,ev berhemên germ çiqas bihûrî ji hev dûr bûn û cemidîn daku karîgeha îroj ava bû.
Di sala 1920 an de kozmolog û bîrkarê rus alexander frîedman û fîzîkzanê belçîqayê papaz georges lemaître ev dozîne avêtine holê. Ji ber piranîya vê teorîyê hatîye peyitandin ji alîyê fîzîkzana ve piranî tê pejirandin.
Di sala 1929 an e edwîn hubble dîte ku galaksîyên dur yên ji gerdûnê dur dibin rengê wan ber bi sori ve diçe û yên nêz dibin jî rengê wan ber bi heşînê ve dere ,bi saya vê keşfê temenê karîgehê hesiband û ev keşfa wî piştgirî da vê dozîneyê.

(bnr: the big bang theory)